Komercjalizacja i transfer wyników badań naukowych i prac rozwojowych z uczelni do gospodarki. Komentarz – nowe regulacje

Prezentowana pozycja stanowi komentarz do ustawy z 20.7.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668 ze zm.), która zastąpiła ustawę z 27.7.2007 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572). Nowa ustawa scaliła wszystkie rozproszone do tej pory unormowania, tzn.: Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawę o zasadach finansowania nauki, stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, pożyczkach i kredytach studenckich.

W publikacji uwzględniono zmiany odnoszące się m.in. do:

• realizacji tzw. trzeciej misji uczelni, w ramach której uczelnie mogą prowadzić akademickie inkubatory przedsiębiorczości, centra transferu technologii oraz spółki celowe;
• spółek celowych, które obok prowadzenia działalności związanej z komercjalizacją bezpośrednią i pośrednią, mogą również prowadzić działalność gospodarczą, pod warunkiem wyodrębnienia tej działalności pod względem organizacyjnym i finansowym;
• tworzenia przez uczelnie spółek kapitałowych w celu realizacji przedsięwzięć infrastrukturalnych;
• ograniczenia udziałów (nie więcej niż 25% ogólnej liczby głosów lub kapitału zakładowego) uczelni niepublicznych i podmiotów, innych niż jednostki naukowe.

Publikacja w szerokim zakresie omawia zagadnienia prawne związane z komercjalizacją i transferem badań naukowych i prac rozwojowych z uczelni do gospodarki, wynikających z ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz z powiązanych aktów prawnych, takich jak:

1. ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1191);
2. ustawy z 30.6.2000 r. – Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 776);
3. ustawy z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 419);
4. ustawy z 26.6.2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 432).

We wskazanej pozycji omówiono również zmiany, jakie wejdą w życie z dniem 1.10.2021 r.

W niniejszym Komentarzu Autorzy poruszają zagadnienia dotyczące m.in.:

• pojęcia uczelni (publicznych oraz niepublicznych),
• definicji komercjalizacji bezpośredniej i pośredniej,
• badań naukowych oraz prac rozwojowych,
• odmiany roślin jako przedmiotu badań naukowych,
• pojęcia hodowcy,
• podmiotów praw wyłącznych do dóbr własności przemysłowej,
• nabycia przez uczelnię praw do pracowniczej twórczości wynalazczej,
• umowy o przeniesienie patentu,
• decyzji uczelni publicznej związanych z procesem komercjalizacji wyników badań naukowych,
• centrum transferu technologii oraz akademickiego inkubatora przedsiębiorczości

oraz

• zasad podziału środków uzyskanych z komercjalizacji.

Wymienione powyżej zagadnienia stanowią jedynie niewielkie spectrum tego, co zostało szczegółowo omówione w publikacji. Ponadto, pod każdym komentarzem do artykułu zamieszczono literalny komentarz oraz przedłożono dorobek orzecznictwa sądowego wraz z tezami mającymi związek z omawianą problematyką. Uwzględniono także dorobek doktryny.

Publikacja adresowana jest przede wszystkim do wszystkich uczelni, zarówno tych publicznych, jak i niepublicznych funkcjonujących w Polsce, którym może ona służyć jako pomoc w uruchomieniu procesu komercjalizacji wiedzy, opracowania regulaminów zarządzania prawami własności intelektualnej oraz regulaminów korzystania z infrastruktury badawczej uczelni. Ponadto komentarz jest skierowany do rzeczników patentowych, radców prawnych i adwokatów zajmujących się problematyką prawa własności intelektualnej oraz zarządzania tą własnością. Opracowanie może być również pomocne dla pracowników naukowych, doktorantów, studentów, jak również podmiotów współpracujących z uczelniami.