Język polski na Ukrainie w perspektywie glottodydaktycznej

Ze wstępu

Celem tej książki jest próba opisania języka polskiego na Ukrainie z perspektywy glottodydaktycznej. Za nauczanie języka polskiego jako obcego (jpjo) - a więc za glottodydaktykę polonistyczną - uznaję w tej pracy wszelkie polonistyczne językowe działania dydaktyczne "inne" niż wobec native speakerów w środowisku polskojęzycznym. Do tej grupy "innych uczniów" zaliczać się będą np. dzieci mające w pełni polskie pochodzenie, ale urodzone za granicą, wyrosłe w środowisku obcojęzycznym, przebywające w nim na tyle długo, że j. polski się nie wykształcił w pełni lub zanikł w jakimś stopniu. Za takie działania trzeba uznać też nauczanie czytania i pisania dzieci starszych i dorosłych np. w ramach likwidacji analfabetyzmu: na Ukrainie w szkołach Marchlewszczyzny czy w szkołach dla dzieci uchodźców w czasie I wojny światowej i obywateli polskich podczas II wojny światowej. Zatem właśnie kryterium odbiorcy jest tu istotne - nawet jeśli ani nauczyciele, ani uczniowie nie byli świadomi potrzeb nauczania j. polskiego "jako obcego", a mało kto - albo i nikt - słyszał o takim podejściu do polszczyzny.

Płynne granice między glottodydaktyką a dydaktyką j. ojczystego są zresztą stale obecne i we współczesnym świadomym już nauczaniu jpjo, np. przy nauczaniu dzieci młodszych (klasy początkowe), nauczaniu pisania form wypowiedzi, wypowiedzi ustnych itd. (...)

Książka ta jest efektem mojej kilkunastoletniej pracy na Ukrainie - w charakterze nauczyciela, lektora, metodyka, wykładowcy - w szkołach sobotnich, na uniwersytetach i w centrum metodycznym. Zamierzenia mnie przerosły. To, co ośmielam się Czytelnikom ukazać to zaledwie przyczynki do dalszych badań, uzupełnień. Zapewne - mimo zbierania informacji różnymi kanałami - dane są niepełne lub z pomyłkami, nazwiska i nazwy nieraz przekręcone. Przepraszam. Niestety - w dobie projektów i grantów czas pojedynczych badaczy znikąd = spoza ośrodków uniwersyteckich w Polsce minął chyba bezpowrotnie. Mimo to liczę na przychylne przyjęcie, uzupełnienia, poprawki - stwórzmy razem wydanie drugie, poprawione, uzupełnione.

Spis treści

Wstęp
Polacy na Ukrainie
Rys historyczny i stan obecny nauczania języka polskiego na Ukrainie
Polszczyzna na Ukrainie - historia badań, stan obecny
Współczesna oferta globalnej glottodydaktyki polonistycznej potrzeby edukacyjne na Ukrainie
Zakończenie
Aneks - zestawienie błędów
Bibliografia