Rozliczanie czasu pracy w praktyce

Poradnik to szerokie kompendium wiedzy na temat jednego z najtrudniejszych zagadnień z zakresu prawa pracy, jakim jest czas pracy. A dodatkowo dotyczy najważniejszej i zarazem najtrudniejszej jego części, czyli ustalania i rozliczania nadgodzin, i jest jedyną na rynku publikacją opisującą tak szeroko to wąskie zagadnienie. Łączy w sobie problematykę kadrową oraz płacową i w bardzo przystępny sposób pokazuje, jak dokonać rozliczenia czasu pracy i zrekompensować pracownikom dodatkową pracę zarówno wynagrodzeniem, jak i czasem wolnym od pracy.

Chronologiczny układ książki jest oparty na kolejności działań podejmowanych w firmie, co oznacza, że najpierw opisane są zasady rozliczenia pracy w nadgodzinach i pracy w dni wolne od pracy, z uwzględnieniem specyfiki dotyczącej pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, niepełnosprawnych oraz kadry kierowniczej. W drugiej części książki pojawia się natomiast problematyka płacowa dotycząca rekompensaty za pracę w nadgodzinach, pracę wykonywaną w nocy i dyżury pracownicze. 

Trzecie wydanie książki zostało wzbogacone o:

• nowy rozdział dotyczący rozliczania czasu pracy w ramach pracy zdalnej, którą wprowadzono do Kodeksu pracy od 7.4.2023 r. w wyniku wejścia w życie przepisów ustawy z 1.12.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 240),
• omówienie wielu nowych zagadnień związanych z rozliczaniem czasu pracy związanych ze zmianami wprowadzonymi ustawą z 9.3.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 641).

W książce wykorzystano całe dostępne orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące problematyki nadgodzin, bez którego nie dałoby się opisać przede wszystkim zasad ustalania podstawy do wyliczenia normalnego wynagrodzenia i dodatków za godziny nadliczbowe. Przy kwestiach związanych z technicznym sposobem obliczania świadczeń płacowych przyjęto z kolei sposób ich ustalania wynikający z dostępnych stanowisk PIP i MRiPS, które w całości zostały zamieszczone na końcu książki. W przypadku rozbieżności w stanowiskach urzędowych przyjęto w treści książki rozwiązania bezpieczniejsze dla pracodawców, aby postępowanie zgodne z jej treścią nie powodowało ryzyka mandatu w razie kontroli PIP.

Niewątpliwie atutem książki jest duża liczba przykładów, które doskonale obrazują faktyczne działania, jakie w praktyce musi podjąć firma, aby prawidłowo dokonać analizy i rozliczenia czasu pracy. W ten sposób pokazano m.in., jak na rozliczenie czasu pracy wpływa doba pracownicza, długość okresu rozliczeniowego czasu pracy czy zwolnienie pracownika w trakcie okresu rozliczeniowego.

W trzecim wydaniu książki ujęto nowe zagadnienia związane ze zmianami w Kodeksie pracy wprowadzonymi w 2023 r. oraz nowymi stanowiskami PIP czy MRiPS, dzięki którym Czytelnik dowie się:

• Czy w trakcie pracy w godzinach nadliczbowych należy zapewniać pracownikowi przerwy wliczane do czasu pracy, wynikające ze zmian wprowadzonych do Kodeksu pracy od 26.4.2023 r.?
• Czy po zmianach w Kodeksie pracy szkolenie odbywane po godzinach pracy zawsze oznacza rozliczenie jak pracę w godzinach nadliczbowych?
• Czym różnią się uprawnienia rodziców dzieci do lat 4 oraz do lat 8 w aspekcie organizacji czasu pracy i pracy nadliczbowej?
• Czy możliwe jest wprowadzenie dwóch definicji niedzieli czy pory nocnej w jednej firmie?
• Czy niedziela może rozpoczynać się od godziny 22.00 w sobotę?
• Czy dyżury pracowników mogą przypadać bezpośrednio przed planowaną w harmonogramie pracą?
• Czy pracownicy pracujący zdalnie mogą mieć wypłacane ryczałty za nadgodziny?
• Czy tzw. premie uznaniowe powinny być wliczane do dodatku i normalnego wynagrodzenia za nadgodziny?
• Jak prawidłowo rozliczać dodatkową pracę niepełnoetatowców przypadającą w tzw. przestrzeniach międzydobowych?
• Jak rozliczać nadgodziny przypadające w trakcie przerwy w przerywanym czasie pracy?
• Jak prawidłowo weryfikować ograniczenie nadgodzin do przeciętnie 48 godzin na tydzień w okresie rozliczeniowym?
• Czym różni się zgoda ogólna od zgody punktowej w przypadku orzeczeń lekarskich uchylających ograniczenia czasu pracy dla pracowników niepełnosprawnych?

Ponadto w książce można znaleźć odpowiedzi na wiele bardzo praktycznych pytań związanych z rozliczeniem czasu pracy, m.in.:

• Jak rozliczać nadgodziny będące skutkiem pracy pomiędzy dobami pracowniczymi?
• Jak rozliczać czas pracy w razie skrócenia okresu rozliczeniowego w trakcie jego trwania?
• Jak rozliczyć dodatkową pracę kierownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy lub będącego osobą niepełnosprawną?
• Co oznacza pojęcie „ukryta praca rotacyjna" w przypadku kadry kierowniczej?
• Jak rozliczać z punktu widzenia czasu pracy przejazdy pomiędzy miejscami kolejnych spotkań służbowych pracowników handlowych?
• Czy przejazdy pracowników mobilnych z domu do klientów własnym samochodem powinny być zaliczane do czasu pracy?
• Jak obliczyć wysokość dodatku za nadgodziny średniotygodniowe w przypadku długiego okresu rozliczeniowego?
• W jaki sposób rozliczyć nadgodziny, gdy mają one miejsce w pierwszym dniu po urlopie przed planowanym rozpoczęciem pracy?
• Jak na rozliczenie nadgodzin wpłynie podwyżka wynagrodzenia dokonana w trakcie 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego?
• Jak wypłacać wynagrodzenie w miesiącu, w trakcie którego pracownik odbiera czas wolny za godziny nadliczbowe?
• Jak prawidłowo ustalić ryczałt za nadgodziny i czy można go zmniejszać, gdy pracownik choruje?
• Jak wykazywać w kartach ewidencji czasu pracy nadgodziny, dyżury oraz różne absencje?
• Których okresów nieobecności w pracy nie trzeba ujmować w ewidencji czasu pracy?
• Jakie dokumenty należy przechowywać wraz z ewidencją czasu pracy?
• Jak długo należy przechowywać karty ewidencji czasu pracy pracowników, biorąc pod uwagę ich daty zatrudnienia przez pracodawcę?
• Kiedy przedawniają się roszczenia pracowników dotyczące godzin nadliczbowych?
• Kiedy sąd pracy może miarkować wynagrodzenie za nadgodziny i na czym to polega?
• Czym dla pracodawcy skutkuje nieprowadzenie ewidencji czasu pracy?

Dodatkowym atutem jest autor opracowania, który jest cenionym specjalistą z zakresu problematyki czasu pracy, z wieloletnim doświadczeniem w tym zakresie, które zdobywał najpierw w PIP, potem w SN, a obecnie prowadząc własną działalność gospodarczą Nowoczesne Kadry Łukasz Prasołek, w ramach której prowadzi audyty z obszaru czasu pracy, uczestniczy we wdrożeniach oprogramowania do czasu pracy oraz kadrowo-płacowego i rozwiązuje bieżące problemy pojawiające się u klientów dotyczące tego obszaru. Wiele z przedstawionych w książce problemów czy przykładów pochodzi ze szkoleń prowadzonych przez autora – nie są to zatem przypadki hipotetyczne, wymyślone na potrzeby publikacji.

Poradnik dodatkowo dotyczy najważniejszej i zarazem najtrudniejszej jego części, czyli ustalania i rozliczania nadgodzin, i jest jedyną na rynku publikacją opisującą tak szeroko to wąskie zagadnienie. Łączy on w sobie problematykę kadrową oraz płacową i w bardzo przystępny sposób pokazuje, jak dokonać rozliczenia czasu pracy i zrekompensować pracownikom dodatkową pracę zarówno wynagrodzeniem, jak i czasem wolnym od pracy.