Rękojmia. Odpowiedzialność sprzedawcy

WAŻNA INSTYTUCJA PRAWA CYWILNEGO

Rękojmia. Odpowiedzialność sprzedawcy to publikacja, która ukazuje regulację prawną rękojmi po zmianach wynikających z ponownej implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1999/44/WE z 25.5.1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (Dz.Urz. UE L Nr 171, s. 12). Niewątpliwym atutem książki jest szczegółowe omówienie przez Autora danych zagadnień z uwzględnieniem poglądów doktryny oraz z odwołaniem się do praktyki.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi jest przedstawiona w tej publikacji jako szczególny przypadek odpowiedzialności wynikającej z naruszenia zobowiązania. Pokazane są jednak konsekwencje przyjęcia szczególnego reżimu rękojmi, który nie tylko dostarcza dodatkowych narzędzi pozwalających na lepszą ochronę interesów kupującego, ale także ma na celu ochronę sprzedawcy, który odpowiadając surowo za wadę przedmiotu sprzedaży, powinien być także chroniony przed nadmierną odpowiedzialnością.

Publikacja zawiera omówienie dotyczące m.in. takich zagadnień jak:

• przyczyny i założenia reformy (ujednolicenie uregulowania odpowiedzialności za wady; dyrektywa o prawach konsumenta – konieczność nowego spojrzenia na uregulowanie sprzedaży w prawie polskim; orzecznictwo TSUE w sprawie sprzedaży; prawo konsumenckie a Kodeks cywilny – korzyści i zagrożenia związane z ujednoliceniem prawa; próba pogodzenia pierwotnych założeń kodeksu cywilnego z systemem dyrektywy o sprzedaży konsumenckiej; dylematy implementacji – poziom uogólnienia reżimu odpowiedzialności i zasadność wyodrębnienia rękojmi z ogólnych zasad odpowiedzialności za naruszenie zobowiązania; pojęcie konsumenta; rozwój prawa europejskiego – projekt CESL a polska reforma; prace nad nowym Kodeksem cywilnym a problem uregulowania rękojmi);
• pojęcie wady (wada rzeczy jako przypadek naruszenia zobowiązania; uzgodnienie cech rzeczy przez strony, zapewnienia sprzedawcy. sprzeczność ustaleń dotyczących cech rzeczy z innymi kryteriami niewadliwości; brak właściwości rzeczy ze względu na cel w umowie oznaczony lub cel, o którym kupujący poinformował sprzedawcę; brak właściwości rzeczy, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel wynikający z okoliczności lub przeznaczenia, łącznie z uwzględnieniem publicznych zapewnień sprzedawcy lub osób trzecich; wydanie rzeczy w stanie niezupełnym; świadczenie przedmiotu innego niż uzgodniony przedmiot świadczenia; świadczenie większej liczby rzeczy niż ustalono; wadliwy montaż i uruchomienie rzeczy przez sprzedawcę lub osoby, za które jest on odpowiedzialny; nieprawidłowe zamontowanie rzeczy przez kupującego stosującego się do nieprawidłowej instrukcji; chwila miarodajna do oceny wystąpienia wady fizycznej rzeczy; wady prawne);
• uprawnienia z tytułu rękojmi a uprawnienia konkurujące (podstawowe systematyzacje dotyczące uprawnień z tytułu rękojmi lub związanych z rękojmią; uprawnienia ściśle powiązane z rękojmią; ogólny reżim odszkodowawczy; odpowiedzialność za produkt niebezpieczny a odpowiedzialność z tytułu rękojmi; odmowa przyjęcia świadczenia wadliwego; wstrzymanie się ze spełnieniem świadczenia; wady oświadczenia woli a roszczenia z tytułu rękojmi; konsumenckie prawo odstąpienia a uprawnienia z tytułu rękojmi; uprawnienia z ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym a uprawnienia konsumenta);
• odstąpienie od umowy sprzedaży z powodu wady rzeczy oraz wspólne zasady dla odstąpienia i obniżenia ceny (odstąpienie od umowy oraz obniżenie ceny jako zasadnicze uprawnienia w ramach systemu rękojmi; złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy z powodu wady lub o obniżeniu ceny; odstąpienie od umowy oraz obniżenie ceny a prawo sprzedawcy do usunięcia niezgodności rzeczy z umową);
• zagadnienia odnoszące się jedynie do odstąpienia od umowy (negatywna przesłanka nieistotności wady; zakres odstąpienia od umowy; skutki odstąpienia przez kupującego od umowy);
• szczególne zagadnienia uprawnienia do obniżenia ceny (kwalifikacja prawna uprawnienia do obniżenia ceny; sposób obniżenia ceny; problem obniżenia ceny „do zera”; zwrot nadwyżki uiszczonej ceny; obniżenie ceny po udanej naprawie rzeczy na nową);
• roszczenia o wymianę rzeczy na wolną od wad i o usunięcie wady (roszczenia o przywrócenie zgodności z umową) (kwalifikacja roszczeń o przywrócenie zgodności z umową; zakres prawa wyboru kupującego; zmiana uprawnień – ius variandi; treść prawa wymiany lub naprawy; okoliczności wyłączające prawo sprzedawcy do domagania się naprawy lub wymiany; skutki naruszenia obowiązku naprawy lub wymiany rzeczy);
• odpowiedzialność odszkodowawcza za wady rzeczy (roszczenia o naprawienie szkody powstałej w wyniku zawarcia umowy w zaufaniu do niewadliwości rzeczy; odpowiedzialność za szkodę wynikającą ze zmniejszonej wartości rzeczy; roszczenia odszkodowawcze dotyczące szkód w pozostałym majątku);
• terminy dochodzenia uprawnień z tytułu rękojmi (struktura uregulowania terminów dotyczących uprawnień z rękojmi w prawie polskim; termin notyfikacyjny; termin do stwierdzenia wady; terminy przedawnienia roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy; termin ograniczający prawo odstąpienia od umowy i obniżenia ceny; terminy ograniczające wykonanie uprawnień z tytułu rękojmi za wady prawne; okoliczności wpływające na bieg terminu do stwierdzenia wady; okoliczności wpływające na bieg terminów przedawnienia; okoliczności mające wpływ na bieg terminu do wykonania uprawnień prawo kształtujących);
• granice dyspozytywności przepisów o rękojmi (wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi; podstępne zatajenie wady; ograniczenie skutków wyłączenia odpowiedzialności z tytułu rękojmi w przypadku wad prawnych; szczególna reguła dotycząca sprzedaży komisowej; dyspozytywność przepisów regulujących terminy ograniczające rękojmię; kontrola wyłączenia odpowiedzialności z tytułu rękojmi);
• sprzedaż konsumencka – odstępstwa od reżimu ogólnego rękojmi (umowa sprzedaży konsumenckiej; publiczne oświadczenia kształtujące treść stosunku prawnego; projektowane uzupełnienie przepisów o przedawnieniu);
• roszczenia zwrotne sprzedawcy odpowiadającego z tytułu rękojmi (przesłanki odpowiedzialności; zakres odpowiedzialności odszkodowawczej; przedawnienie; konkurencja z innymi uprawnieniami; zakaz ograniczania lub wyłączenia odpowiedzialności).

Publikacja zawiera także opis planowanych zmian wynikających z komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Druk sejmowy Nr 1912), które dotyczą wprowadzenia regulacji, która powoduje, że w przypadku wymiany towaru na wolny od wad z tytułu rękojmi termin odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi będzie biegł od początku z dniem wydania towaru wolnego od wad. Autor uwzględnia także toczące się prace unijne nad nowymi dyrektywami – o dostarczeniu treści cyfrowych oraz przede wszystkim nad nową dyrektywą o sprzedaży konsumenckiej, która ma zastąpić dyrektywę dotychczas obowiązującą.

ARGUMENTY TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE

Autor opisuje problematykę, kształtowanie się rozwiązań prawnych, poszczególne teorie, np. dotyczące spełnienia świadczenia, wzajemne relacje pojęć takich jak: wykonanie, nienależyte wykonanie, częściowe niewykonanie i niewykonanie zobowiązania. Omawia także szczegółowo kwestie związane z ciężarem dowodu przy spełnieniu świadczenia, terminem jego spełnienia. Szczegółowo analizuje też kwestie skutków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań, niezwykle istotne z praktycznego punktu widzenia.

PRAKTYCZNE PODEJŚCIE DO TEMATU

W obecnych warunkach społeczno-gospodarczych ta instytucja prawa cywilnego ma bardzo duże znaczenie praktyczne. Autor, dzięki bogatemu doświadczeniu, prezentowanej teorii i powoływanemu orzecznictwu oraz bogatej literaturze związanej z prezentowana tematyką dostarcza czytelnikom argumentów do obrony racji klientów.

WYBITNY AUTOR-PRAKTYK

Autorem jest wybitny cywilista: prof. dr hab. Fryderyk Zoll, prof. UJ i prof. Uniwersytetu w Osnabrück; dr h.c. Uniwersytetu w Tarnopolu; członek Komisji Kodyfikacyjnej ds. reformy prawa cywilnego w latach 2011-2015; członek stowarzyszony International Academy of the Comparative Law.

SZEROKIE GRONO ODBIORCÓW

Książka ma duże znaczenie praktyczne i powinna cieszyć się zainteresowaniem prawników-praktyków: radców prawnych obsługujących przedsiębiorców, adwokatów, ale także sędziów, którzy będą musieli podejmować decyzje w tych sprawach oraz samych przedsiębiorców.

Autor omawia dane zagadnienia z uwzględnieniem potrzeb teorii i praktyki, przez co książka stanowi nieocenioną pomoc dla aplikantów i studentów prawa.