Przejęcie długu, przejęcie praw i obowiązków z umowy (zmiana strony umowy)

Przejęcie i przystąpienie do długu to publikacja, która prezentuje całościowo problematykę związaną z instytucją przejęcia i przystąpienia do długu.

Na wstępie Autor omawia zagadnienia dotyczące powstania współczesnej konstrukcji zwalniającego (translatywnego) przejęcia długu, modele zmiany dłużnika we współczesnych systemach prawnych, zakres zastosowania przepisów Kodeksu cywilnego o przejęciu długu (art. 519–525 KC) oraz przejęcie długu w projektach harmonizacji prawa zobowiązań w Unii Europejskiej.

W niniejszej publikacji omówiono także następujące zagadnienia:

• długi podlegające zwalniającemu przejściu (m.in. podstawowe cechy długów podlegających zwalniającemu przejęciu, umowne ograniczenia dopuszczalności przejęcia długu, ograniczenia dopuszczalności przejęcia długu z uwagi na treść świadczenia dłużnika, długi wynikające ze zobowiązań wzajemnych, długi naturalne oraz wynikające z wadliwej czynności prawnej),
• umowa zwalniającego przejęcie długu (m.in. natura prawna przejęcia długu, podmiotowe konfiguracje umowy przejęcia długu – umowa między dłużnikiem i osobą trzecią, umowa między wierzycielem i osoba trzecią),
• skutki prawne przejęcia długu (m.in. zarzuty przejemcy długu przeciwko wierzycielowi, wpływ przejęcia długu na zabezpieczenia wierzytelności)
• szczególne przypadki zwalniającego przejęcia długu (m.in. przejęcie długu przyszłego, przejęcie długu w zobowiązaniach solidarnych, przejęcie długów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego),
• kumulatywne przystąpienie do długu (m.in. istota i funkcje, umowne kumulatywne przystąpienie do długu i ustawowe kumulatywne przystąpienie do długu),
• istota czynności przejęcia praw i obowiązków jednej ze stron stosunku umownego – zmiana strony umowy (m.in. zmiana strony w ujęciu prawnoporównawczym i projektach unifikacyjnych, ograniczenia dopuszczalności zmiany strony umowy),
• umowa o przejęcie praw i obowiązków strony stosunku obligacyjnego (m.in. problem kauzalności, uprzednia zgoda na przyjęcie przez osobę trzecią praw i obowiązków z umowy, skutki przejęcia prawa i obowiązków z umowy),
• czynność zmiany strony umowy a rozwiązanie i ponowne nawiązanie stosunku umownego (wykładania zgodnego zamiaru stron).

Cześć druga publikacji obejmuje pierwsze w polskim piśmiennictwie studium dotyczące czynności prawnej prowadzącej do przeniesienia praw i obowiązków jednej ze stron stosunku obligacyjnego (zwykle umownego) na osobę trzecią z takim skutkiem, że staje się ona stroną tego stosunku w miejsce poprzednika, określanej w obcej nauce prawa cywilnego jako „przejęcie umowy” (Vertragsübernahme), „przeniesienie umowy” (transfer of contract, transfer of contractual position), względnie „cesja umowy” (cession de contract). Ta czynność nienazwana (contractus innominati), dla której nie wypracowano jeszcze jednolitej terminologii, była dotąd przedmiotem raczej incydentalnych wypowiedzi polskiej judykatury i piśmiennictwa. Jest ona wykorzystywana przede wszystkim do zmian podmiotowych po obu stronach stosunków zobowiązaniowych trwałych (np. najmu, dzierżawy, leasingu), stosunków zobowiązaniowych wynikających z długoterminowych umów sprzedaży lub dostawy (np. towarów konsumpcyjnych, energii elektrycznej, energii cieplnej), a także długoterminowych umów świadczenia różnego rodzaju usług. Część druga monografii stanowi próbę kompleksowej dogmatycznej analizy instytucji „zmiany strony umowy” w polskim systemie prawa cywilnego, przy czym materiał komparatystyczny (obejmujący zarówno poglądy obcej doktryny, jak i judykatury, a także projekty PECL, DCFR i PICC) został wykorzystany jako narzędzie dla oceny badanej konstrukcji prawnej w systemie prawa polskiego.

Książka adresowana jest zarówno do praktyków prawa, tj. adwokatów, radców prawnych, notariuszy oraz sędziów, jak i do teoretyków. Opracowanie okaże się pomocne zarówno dla aplikantów wszystkich zawodów prawniczych oraz studentów prawa pragnących pogłębić swoją wiedzę z zakresu prawa zobowiązań.