Książka jest propozycją dla tłumaczy tekstów artystycznych, ich badaczy, dydaktyków i studentów. Podpowiada spojrzenie na przekład tekstu artystycznego jako na rekonstrukcję zawartego w nim niestandardowego językowego obrazu świata, który wyłania się z obrazu standardowego, czyli z interpretacji świata powszechnej w danym języku i kulturze. Niestandardowy JOS jest jak wierzchołek góry lodowej, wznoszący się ponad zanurzonymi głębiej podstawami JOS standardowego. Metaforą dwóch gór lodowych autorka obrazuje przekładanie tekstu artystycznego, które jest rekonstrukcją takiego układu językowych obrazów świata. Pokazuje ogrom i proporcje uświadamianych i nieuświadamianych językowo-kulturowych treści rozumianych jako językowy obraz świata oraz zawiłości jego przekładania na wszystkich etapach – od wyboru strategii po konkretne decyzje. Ilustracją do rozważań są analizy dwóch wierszy Wisławy Szymborskiej – Rozmowy z kamieniem i Chmur – oraz ich angielskich przekładów, podparte badaniem językowego obrazu kamienia i chmury, a także ich odpowiedników w języku angielskim.
Spis treści
WSTĘP
Rozdział 1.
Językowy obraz świata - historia, ujęcia, podstawy kognitywne, zastosowania
1.1. Językowy obraz świata - historia pojęcia
1.2. Językowy obraz świata - terminologia i definicje
1.3. Językowy obraz świata - sposoby rekonstrukcji
1.4. Kognitywne podstawy językowego obrazu świata
1.5. Językowy obraz świata - zastosowania
Rozdział 2.
Językowy obraz świata a teksty artystyczne i ich przekład
2.1. Językowy obraz świata a teksty artystyczne
2.2. Językowy obraz świata a przekład
2.3. Językowy obraz świata w proponowanym modelu przekładu
Rozdział 3.
Poetycki świat Wisławy Szymborskiej
3.1. Wprowadzenie - językowy obraz świata w oryginałach i przekładach a wiersze Wisławy Szymborskiej
3.2. „Miniatura wielkich problemów” opisana „z ironiczną precyzją” - charakterystyka poezji Wisławy Szymborskiej
3.3. Okazać „wstrzemięźliwość”, czy „zakasować autora” - tłumacze o Wisławie Szymborskiej
3.4. Świat w poezji Wisławy Szymborskiej
Rozdział 4.
Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym: wiersz „Rozmowa z kamieniem” Wisławy Szymborskiej
4.1. Wiersz „Rozmowa z kamieniem” a językowy obraz świata
4.1.1. Leksem kamień i językowy obraz kamienia
4.1.2. Leksem skała i językowy obraz skały
4.1.3. Leksem głaz i językowy obraz głazu
4.1.4. Niestandardowy JOS w wierszu „Rozmowa z kamieniem” - analiza i wnioski
4.2. Angielskie przekłady „Rozmowy z kamieniem” - językowy obraz świata w przekładzie
4.2.1. Leksem stone i językowy obraz stone
4.2.2. Leksem rock i językowy obraz rock
4.2.3. Niestandardowy JOS w angielskich przekładach „Rozmowy z kamieniem”: Stanisław Barańczak i Clare Cavanagh, Joanna Trzeciak, przekłady studenckie - analiza i wnioski
4.2.4. Inne uwagi o przekładach
Rozdział 5.
Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym: wiersz „Chmury” Wisławy Szymborskiej
5.1. Wiersz „Chmury” a językowy obraz świata
5.1.1. Leksem chmura i językowy obraz chmury
5.1.2. Leksem obłok i językowy obraz obłoku
5.1.3. Niestandardowy JOS w wierszu „Chmury” - analiza i wnioski
5.2. Angielskie przekłady „Chmur” - językowy obraz świata w przekładzie
5.2.1. Leksem cloud i językowy obraz cloud
5.2.2. Niestandardowy JOS w angielskich przekładach „Chmur”: Stanisław Barańczak i Clare Cavanagh, Joanna Trzeciak, przekłady studenckie - analiza i wnioski
Uwagi końcowe i wnioski:
JOS a przekład - przekładanie świata
Bibliografia
Indeks nazwisk