Prawo Nowych Technologii Nr 2/2023

Aktualne problemy stosowania prawa nowych technologii w kontekście najnowszych regulacji!

W numerze 2/2023 polecamy:

DANE OSOBOWE I PRYWATNOŚĆ

Dominika Nowak, Mateusz Kupiec „Inteligentne filtrowanie skrzynek poczty elektronicznej w celu zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników – perspektywa RODO oraz AI Act" 

Dla zwiększenia bezpieczeństwa użytkowników oraz zapewnienia dostępności swoich usług, dostawcy poczty elektronicznej korzystają z filtrowania wiadomości przychodzących i wychodzących z konkretnej skrzynki e-mail. Autorzy artykułu analizują dopuszczalność stosowania takich rozwiązań.

Jakub Rzymowski „Prawa i wolności oraz naruszenie ochrony danych osobowych. Stały związek"

Na gruncie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)1 ustanowiono nowe, wobec poprzedniej regulacji, obowiązki związane z naruszeniami ochrony danych osobowych. Jeżeli ma miejsce zdarzenie, które posiada cechy naruszenia ochrony danych osobowych, to administrator ma obowiązek ustalić poziom ryzyka naruszenia praw i wolności związanego z tym naruszeniem i postąpić odpowiednio do tego poziomu. Celem artykułu jest uporządkowanie wiedzy związanej z naruszeniami, poprzez wyjaśnienie, czym jest naruszenie ochrony danych osobowych oraz że zasady z art. 5 RODO to nic innego jak prawa i wolności i naruszenia ochrony danych osobowych są na stałe powiązane z zasadami z art. 5 RODO.

Wojciech Lamik „Zasada odpowiedzialności odszkodowawczej administratora i podmiotu przetwarzającego na gruncie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO)"

Artykuł dotyczy problematyki odpowiedzialności cywilnoprawnej administratora i podmiotu przetwarzającego za szkody spowodowane naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. Na gruncie ogólnego rozporządzenia o ochronie danych odpowiedzialność ta jest regulowana przez art. 82, jednak wokół tego przepisu pojawił się szereg wątpliwości. Jedną z nich jest ustalenie, jaka jest zasada odpowiedzialności wyżej wskazanych podmiotów. Literalne brzmienie art. 82 ust. 3 RODO wydaje się sugerować, że jest to odpowiedzialność na zasadzie winy, za czym opowiada się większość polskiej doktryny. Tymczasem istnieje szereg argumentów, które podważają takie stanowisko. Celem artykułu jest zatem udzielenie odpowiedzi na pytanie, z jaką odpowiedzialnością mamy do czynienia na gruncie art. 82 RODO.

CYBERBEZPIECZEŃSTWO

Patryk Kuzior „Ambasada danych – istotny element cyberbezpieczeństwa Estonii"

Rozwój cyfrowych usług administracji publicznej to nie tylko wygoda dla obywateli, to także wyzwanie dla systemu cyberbezpieczeństwa. Zapewnienie ciągłości cyfrowej państwa, a więc niezakłóconego funkcjonowania systemów informatycznych oraz przetwarzania danych jest realnym problemem do rozwiązania, zwłaszcza dla krajów szczególnie narażonych na cyberataki, ale także dla tych, których integralność terytorialna może zostać zagrożona. Interesującą odpowiedzią na tego rodzaju wyzwania jest koncepcja „ambasady danych" opracowana i wdrożona przez Estonię we współpracy z Luksemburgiem, który jako strona umowy bilateralnej umożliwił właśnie Estonii stworzenie na swoim terytorium centrum danych, którego status prawny zbliżony jest do statusu placówki dyplomatycznej.

Katarzyna Gorzkowska, Artur Piechocki „Cyberbezpieczeństwo systemów sztucznej inteligencji"

Obecnie obserwujemy postęp rozwiązań opartych na tzw. sztucznej inteligencji. Rozwój autonomicznych systemów ma docelowo przyczynić się do polepszenia jakości życia człowieka, w szczególności w obszarach takich jak zdrowie. Niemniej poza hipotetycznymi korzyściami, pojawiają się także realne ryzyka związane z funkcjonowaniem narzędzi, posiadających większy lub mniejszy poziom autonomii. Istotne zagrożenia dotyczą obszaru cyberbezpieczeństwa. W artykule poruszono kwestię regulacji aspektów cyberbezpieczeństwa dla systemów sztucznej inteligencji.

INNOWACJE

Maciej Kubiak, Marlena Kudła „Stronniczość i uprzedzenia sztucznej inteligencji (AI Bias) – ryzyko i sposoby jego mitygacji"

Rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji (AI) rozwijają się w niezwykle szybkim tempie i są coraz powszechniej wykorzystywane przez ludzi, o czym świadczy chociażby popularność uruchomionego w listopadzie 2022 r. przez firmę OpenAI – ChatGPT. Rozwiązania AI dawno przestały wpływać jedynie na to, jakie reklamy czy sugestie filmów i seriali zobaczy konkretna osoba. Sztuczna inteligencja wykorzystywana jest m.in. w edukacji, transporcie, przemyśle, ochronie zdrowia, bezpieczeństwie, działaniach wojennych, finansach, zarządzaniu, a nawet w wymiarze sprawiedliwości. Sztuczna inteligencja ma więc ogromny wpływ na życie ludzi. AI i rozwiązania na niej oparte mogą ułatwić życie człowieka, w tym podejmowanie decyzji, a świadomość tego dociera do coraz większego grona osób. Rozwiązania oparte na tej technologii mają więc ogromną moc wpływania na ludzkie zachowania w niemal każdym aspekcie. Jednocześnie należy wskazać na zagrożenia dla podstawowych praw i wolności oraz zwrócić uwagę na kwestie etyczne i prawne, przede wszystkim związane z tzw. algorithm bias.

Marcin Jan Stępień „Sprawozdanie z debaty Stowarzyszenia Prawa Nowych Technologii pt. „Podmiotowość prawna AI i inne zagadnienia"

W dniu 31.5.2023 r. w siedzibie kancelarii Domański Zakrzewski Palinka w Warszawie miała miejsce kolejna debata w ramach cyklu spotkań, prowadzonych przez Stowarzyszenie Prawa Nowych Technologii. Tym razem poświęcona była problematyce podmiotowości prawnej sztucznej inteligencji oraz wybranych aspektów prawnych regulacji systemów General Purpose AI. Inicjatorami debaty byli dr Gabriela Bar z kancelarii Szostek Bar i Partnerzy oraz dr Damian Flisak z Ringier Axel Springer Polska. Moderatorką debaty była dr Aleksandra Auleytner, partner oraz szef praktyki IP&TMT DZP.

INTERNET I MEDIA

Karol Kościński „Wpływ Europejskiego Aktu o Wolności Mediów na działalność regulatorów rynku usług medialnych"

Komisja Europejska w ostatnich latach bardzo poszerzyła zakres regulacji mediów elektronicznych działających na terenie Unii Europejskiej. Poza podejmowanymi co kilka lat rewizjami dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych (ostatnia zmiana w 2018 r.), przyjęto dwa nowe rozporządzania w dużym stopniu bezpośrednio obowiązujące na terenie państw członkowskich UE. Pomimo że dotyczą one różnych aspektów działania pośredników internetowych, ich wpływ na obieg i dostęp do informacji, a także codzienne zasady działania dostawców usług medialnych, będzie istotny. Prawodawca unijny nie poprzestał na tym i 16.9.2022 r. zainicjował kolejny proces legislacyjny, kierując do prac kolejne rozporządzenie – Europejski Akt o Wolności Mediów (tzw. Media Freedom Act). Jego postanowienia, których przygotowanie wkracza powoli w decydującą fazę, w istotny sposób zmienią otoczenie prawne, w którym w przyszłości będą działali regulatorzy rynków medialnych z państw członkowskich UE.

Anna Wilk „Toksyczny wpływ". Odpowiedzialność odszkodowawcza influencera"

Artykuł porusza problematykę potencjalnej możliwości pociągnięcia influencerów do odpowiedzialności za szkody spowodowane zastosowaniem się do udzielanych przez nich porad. Jest to sytuacja nietypowa, gdyż porady nie są udzielane bezpośrednio konkretnym osobom, lecz są adresowane do nieoznaczonego kręgu odbiorców. Autorka analizuje więc, czy są podstawy do przypisania influencerom bezprawności i winy, jak również czy można mówić o istnieniu związku przyczynowego pomiędzy ich zachowaniem a szkodą. Przedmiotem rozważań jest także kwestia poziomu należytej staranności wymaganej od influencera oraz stopnia rozsądku wymaganego od adresatów internetowych porad, tak aby mogli oni uniknąć zarzutu przyczynienia się do powstania szkody.

Partnerem merytorycznym Kwartalnika jest Stowarzyszenie Prawa Nowych Technologii.

Rada programowa:

prof. Aleksander Chłopecki (Uniwersytet Warszawski), prof. Kinga Flaga-Gieruszyńska (Uniwersytet Szczeciński), prof. Jacek Gołaczyński (Uniwersytet Wrocławski), prof. Katarzyna Grzybczyk (Uniwersytet Śląski), prof. Paweł Księżak (Uniwersytet Łódzki), prof. Wojciech Machała (Uniwersytet Warszawski), prof. Andrzej Matlak (Uniwersytet Jagielloński), prof. Monika Namysłowska (Uniwersytet Łódzki), dr hab. Adrian Niewęgłowski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), prof. Stanisław Piątek (Uniwersytet Warszawski), prof. Paweł Podrecki (Polska Akademia Nauk), prof. Przemysław Polański (Akademia Leona Koźmińskiego), prof. Maciej Rogalski (Uczelnia Łazarskiego), prof. Rafał Sikorski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), prof. Grzegorz Sibiga (Polska Akademia Nauk), prof. Marek Świerczyński (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego).

Kolegium redakcyjne:

adw. Xawery Konarski (Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy), r.pr. dr Aleksandra Auleytner (Domański Zakrzewski Palinka), r.pr. Witold Chomiczewski (Lubasz i Wspólnicy), adw. Maciej Kubiak (SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk), r.pr. Mikołaj Sowiński (Sołtysiński Kawecki Szlęzak), r.pr. Artur Piechocki (APLaw), red. Piotr Grabarczyk (Wydawnictwo C.H.Beck).