Księgowania w instytucjach kultury

Praktyczne rozwiązania, pomocne przy sporządzaniu sprawozdań finansowowych w instytucjach kultury za 2022 r.

Poradnik obejmuje zagadnienia ewidencji księgowej w instytucjach kultury w układzie bilansu oraz rachunku zysków i strat. Książka będzie pomocna przy sporządzaniu sprawozdań finansowych za 2022 r., oraz podczas prowadzenia ewidencji księgowej w 2022 r. ujmuje bowiem najnowsze zmiany prawa.

Zamierzeniem autorek było podanie praktycznych rozwiązań ewidencyjnych, tak by stanowiły pomoc w codziennej pracy pracowników służb finansowo-księgowych instytucji kultury oraz w sporządzaniu sprawozdań finansowych.

Publikacja została podzielona na dwa bloki tematyczne.

Przedmiotem pierwszej części jest ewidencja w układzie bilansu. Omówiono w niej zasady kwalifikowania operacji gospodarczych na odpowiednie konta syntetyczne (bilansowe). Szczegółowo przedstawiono księgowania wpływające na stan: wartości niematerialnych i prawnych, rzeczowych aktywów trwałych, zapasów, należności krótkoterminowych, krótkoterminowych aktywów finansowych, funduszu, zobowiązań i rezerw na zobowiązania oraz funduszy specjalnych. Ujęto zasady ustalania i ujmowania w księgach rachunkowych odpisów aktualizujących wartość aktywów instytucji kultury oraz rozliczeń międzyokresowych. Omówiono także ewidencję funduszu instytucji kultury i ZFŚS.

Drugą część publikacji poświęcono ewidencji operacji gospodarczych na kontach wynikowych. Stanowią one podstawę do sporządzenia przez instytucje kultury rachunku zysków i strat. W tej części podano sposoby ewidencji przychodów i kosztów kształtujących działalność operacyjną jednostki, pozostałą działalność operacyjną oraz działalność finansową. Uwzględniono zmiany dotyczące ewidencji księgowej zdarzeń nadzwyczajnych. W zakończeniu pokazano zasady przeksięgowań z kont wynikowych dokonywane w celu ustalenia wyniku finansowego jednostki.

W książce tej przedstawiamy:

• Ponad 150 schematów księgowań z wyjaśnieniami,
• Przykłady ujmowania w księgach zdarzeń gospodarczych,
• Opisy kont,
• Wycenę pozycji bilansowych,
• Powiązania ze sprawozdaniami finansowymi,
• Dowody księgowe charakterystyczne dla danego zagadnienia oraz przykłady jego ewidencji analitycznej,
• Leksykon pojęć z rachunkowości.

W książce znajdują się m.in. zagadnienia wyjaśniające następujące problemy:

• Jak księgować dotacje podmiotowe i celowe,
• Jaki jest moment ujęcia w księgach zwrotu niewykorzystanej dotacji,
• Jak księgować i wyceniać darowizny,
• Jak wyceniać i ujmować w księgach nieodpłatne otrzymanie dzieła sztuki, czy też nieodpłatne nabycie praw autorskich,
• Jak ujmować i wyceniać w księgach odsetki,
• Jak księgować starodruki będące eksponatami w muzeum,
• Jak księgować zwiększenie wartości budynku IK,
• Jak dokonywać księgowań na funduszu rezerwowym jak i funduszu IK,
• Jak księgować kary dla czytelników bibliotek – np. czy w ewidencji księgowej powinna ujmować wszystkie naliczone w programie bibliotecznym kary, tj. analitycznie każdy czytelnik imiennie,
• Jak ujmować w księgach wynagrodzenia (odprawa pośmiertna, zwrot wynagrodzenia nienależnie pobranego, korekta nienależnie pobranych składek na FGŚP, wynagrodzenie płatnika składek, zwrot kwoty dofinansowania do studiów itd.).

Książka zawiera też wiele zagadnień z zakresu wyceny środków trwałych oraz wartości niematerialnych prawnych, np.:

• Jak wyceniać wartość wieczystego użytkowania gruntu przyjętego do ewidencji środków trwałych na podstawie nowej wartości nieruchomości gruntowej?
• Czy scenę mobilną należy amortyzować tylko w tych miesiącach, w których instytucja jej faktycznie używa?
• Czy koszty wytworzenia filmu można uznać jako wartości niematerialne i prawne? Jeśli tak, to jaką stawkę amortyzacji należy zastosować?
• Czy budynek, który ma ponad 40 lat, powinien zwiększyć fundusz instytucji kultury, czy też powinien być amortyzowany?

Mamy też konkretne rozwiązania księgowe:

• Jak zaksięgować różnice z przeprowadzonego w roku bieżącym skontrum?
• Jak zaksięgować usługę kompleksowej identyfikacji wizualnej instytucji — nowe logo, księga znaku, szablony materiałów marketingowych na podstawie zaprojektowanego logo?
• Muzeum wydaje raz na kwartał gazetę. Jak to zaksięgować. Czy muzeum może sprzedawać gazetę po cenie wyższej niż cena wydruku?
• Na jakie konto kosztów rodzajowych należy zaksięgować zakup zbiorów bibliotecznych?
• Czy tworzyć rezerwę i jak ująć w księgach wypłatę odszkodowania dla pracownika, jeśli sąd o niej zdecyduje?

Wiele zagadnień dotyczy też problematyki funduszu:

• Czy jeśli w instytucji straty nie wystąpią, to trzeba nadal gromadzić zysk na tym koncie funduszu rezerwowego i nie ma możliwości skorzystania z tych środków?
• Czy tworząc fundusz rezerwowy, należy przeksięgować zysk z konta 860 „Wynik finansowy" bezpośrednio na konto 802, czy też należy użyć jeszcze konta 800 „Fundusz instytucji kultury"?
• Co zrobić w sytuacji, gdy nie można pokryć straty ani z funduszu rezerwowego, ani z funduszu instytucji kultury?