Korekty finansowe w procesie udzielania zamówień publicznych. Kontrola postępowań współfinansowanych ze środków unijnych

Publikacja to praktyczny poradnik dla podmiotów kontrolowanych oraz kontrolujących, realizujących zadania związane z wydatkowaniem środków pochodzących z unijnych funduszy pomocowych zarówno poprzez realizowanie procedur udzielania zamówień publicznych z zastosowaniem przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych, jak i wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków z funduszy unijnych, takich, jak np. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, czy Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.

W książce szczególny nacisk położono na kwestię korekt finansowych nakładanych w związku z naruszeniem przepisów dotyczących udzielania zamówień oraz sposobu ich unikania i obniżania. Publikacja zawiera liczne przykłady naruszeń i nałożonych korekt wraz ze szczegółowym omówieniem, podstawą prawną ich nałożenia, orzecznictwem sądów administracyjnych i KIO. Są one prezentowane w rozdziałach odpowiadających poszczególnym trybom udzielania zamówień publicznych. Dużym atutem książki są szczegółowe listy sprawdzające opracowane dla wszystkich omawianych trybów, dołączone do publikacji na płycie CD. To narzędzie przydatne zarówno z punktu widzenia kontrolujących, jak i kontrolowanych, którzy z jego użyciem mogą we własnym zakresie prawidłowo przeprowadzić procedurę udzielenia zamówienia, a następnie przygotować się do kontroli. Całość uzupełniają aktualne wersje podstawowych aktów prawnych dotyczących kontroli zamówień publicznych realizowanych w oparciu o dofinansowanie z UE.

Zawartość publikacji wynika z obserwacji potrzeb podmiotów kontrolujących oraz kontrolowanych, funkcjonujących w obszarze zamówień publicznych współfinansowanych ze środków unijnych i stykających się z problemem nakładania korekt finansowych w wyniku błędów popełnionych przez nie w procesie inwestycyjnym. Są to bardzo często błędy drobne i popełnione pomimo działania w dobrej wierze, ale pociągają za sobą dotkliwe skutki finansowe. Procesy sądowe często wykazują, że decyzja o nałożeniu korekty jest obarczona dużą dozą uznaniowości, a jej uzasadnienie często może zostać podważone. Dlatego ważna jest świadomość ryzyka jej zaistnienia, sposobu postępowania w podobnych przypadkach oraz obowiązującego orzecznictwa i argumentów przemawiających za ewentualnym obniżeniem wartości korekty finansowej bądź odstąpieniem od jej nakładania.

Ksiażka została podzielona na rozdziały odpowiadające trybom udzielania zamówień. Każdy rozdział zawiera:

• przykładowe listy sprawdzające,
• opisy przypadków zaistniałych w trakcie kontroli,
• opisy naruszeń i wiążących się nimi korekt finansowych, podstaw prawnych ich naliczenia,
• komentarz uzupełniony o przydatne orzecznictwo KIO i sądów powszechnych.

Autorzy zaproponowali przykłady list sprawdzających, pomocnych w trakcie przeprowadzania kontroli poszczególnych trybów udzielania zamówień. Listy te mają charakter pomocniczy i mogą być dowolnie modyfikowane przez kontrolujących. Zawarto w nich wszystkie podstawowe wymogi, jakie stawia przed zamawiającym ustawa – Prawo zamówień publicznych, zaś prosty sposób udzielania odpowiedzi na pytania (według schematu: tak/nie/nie dotyczy) znacząco ułatwia weryfikację często obszernej dokumentacji stanowiącej załącznik do protokołu postępowania.
Książka udostępnia czytelnikowi pogłębioną analizę zagadnień dotyczących najczęstszych naruszeń ustawy – Prawo zamówień publicznych w postaci odwzorowania analizy, którą krok po kroku prowadzi instytucja kontrolująca. W rezultacie otrzymano listę większości naruszeń, które mogą wystąpić w danym trybie zamówienia w przypadku projektów współfinansowanych ze środków UE. W rozpatrywanych przypadkach zastosowano schemat: opis przypadku/uwagi/naruszone przepisy/poziom korekty/podstawa korekty/przykładowe orzecznictwo.

Publikacja dotyczy w szczególności procedur związanych z udzielaniem zamówień publicznych dofinansowywanych ze środków unijnych, dlatego też autorzy zdecydowali się dodatkowo na omówienie procedur nieuregulowanych bezpośrednio w ustawie – Prawo zamówień publicznych. Jakkolwiek więc jest to podstawowy akt prawny, w oparciu o który działają podmioty kontrolujące i podlegające kontroli, jest w on tu potraktowany jako jeden z kilku wzajemnie się uzupełniających dokumentów tworzących system udzielania zamówień z dofinansowaniem unijnym. Każdy podmiot kontrolujący prowadzi weryfikację w oparciu o akty prawne składające się na ten system oraz opracowane we własnym zakresie wzory, takie jak listy sprawdzające.

Walor kompleksowej pomocy przy kontroli procedur udzielania zamówień dopełniają dołączone do publikacji na płycie CD edytowalne wersje list sprawdzających. Całość uzupełniają zamieszczone w książce aktualne wersje podstawowych aktów prawnych dotyczących kontroli zamówień publicznych realizowanych w oparciu o dofinansowanie z UE. W książce uwzględniono też aktualne orzecznictwo sądowe oraz KIO.

Dzięki książce Czytelnik dowie się:

• Czy stwierdzone w trakcie kontroli naruszenie przepisów regulujących udzielanie zamówień publicznych może skutkować nałożeniem korekty finansowej?
• Jakiej wysokości będzie ewentualna korekta i czy może ona zostać obniżona?
• Jakie argumenty mogą uzasadnić obniżenie korekty lub nawet odstąpienie od jej nałożenia?
• Jak przygotować się do kontroli udzielania zamówień?
• Jakie błędy najczęściej popełniają beneficjenci funduszy unijnych?
• Jak kształtuje się orzecznictwo sądowe oraz KIO dotyczące korekt finansowych?
• W jaki sposób wyliczane są kwoty nakładanych korekt?
• Które naruszenia mają charakter istotny, a które jedynie formalny?

Dzięki publikacji Czytelnik dowie się, czy dopuszczalne jest:

• opisywanie przedmiotu zamówienia za pomocą znaków towarowych,
• odstępowanie od publikacji ogłoszenia o zamówieniu we wszystkich wymaganych publikatorach,
• dzielenie przedmiotu zamówienia,
• skracanie treści ogłoszenia o zamówieniu w celu dostosowania go do liczby znaków dostępnych w formularzu,
• zróżnicowanie warunków udziału w postępowaniu,
• prowadzenie z wykonawcami negocjacji,
• udzielanie wielu oddzielnych zamówień dotyczących tego samego przedmiotu zamówienia,
• zmiana umów na realizację zamówienia publicznego,
• dowolne wybieranie trybu udzielenia zamówienia.

Publikacja pozwala sprawdzić, czy naruszenia procedury udzielania zamówień będą skutkowały nałożeniem przez instytucję kontrolującą korekty finansowej i w jakiej wysokości. Wskazuje też na argumenty, jakie mogą przemawiać za zmianą stanowiska w sprawie nałożonej korekty. Beneficjenci środków unijnych mogą dzięki niej uniknąć potencjalnych błędów w procedurze i prowadzonej dokumentacji postępowania.

Problemy, które rozwiążesz dzięki książce:

• Czy w trakcie prowadzonej kontroli sprawdziłem wszystkie możliwe naruszenia obowiązujących procedur?
• Czy prawidłowo zastosowałem wskaźnik korekty finansowej?
• Czy prawidłowo obliczyłem kwotę korekty?
• Czy wskazałem kontrolującemu wszystkie argumenty przemawiające za odstąpieniem od nałożenia korekty finansowej lub jej obniżeniem?

W książce znajdują się wzory list sprawdzających dotyczących następujących trybów udzielania zamówień publicznych oraz zmian umów:

• przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony,
• negocjacje z ogłoszeniem,
• negocjacje bez ogłoszenia,
• dialog konkurencyjny,
• licytacja elektroniczna,
• zamówienie z wolnej ręki,
• rozeznanie rynku,
• zasada konkurencyjności,
• aneksowanie umów.