Naszym celem jest dotarcie wraz z Czytelnikiem do historycznych korzeni zarówno jasnych, w miarę oczywistych reguł gramatycznych współczesnej polszczyzny, jak i różnych odstępstw od nich, które z dzisiejszego punktu widzenia określane są w (glotto)dydaktyce jako wyjątki. Tymczasem często nawet pobieżne poznanie procesu historycznego i ukazanie genezy pewnych zjawisk pozwala je łatwiej zaakceptować, a także – co ważniejsze – zapamiętać. Postanowiliśmy wziąć pod lupę te wyjątki polskiej gramatyki, które stanowią pozostałości po wcześniej obowiązujących zasadach i które są śladami procesów zachodzących w polszczyźnie przez wieki. Odwołujemy się również do hipotetycznego stanu prasłowiańskiego i ustaleń historyków języka nad przemianami towarzyszącymi wyodrębnianiu się języka polskiego ze wspólnoty prasłowiańskiej i kształtowaniu jego współczesnej postaci.
Jeszcze do niedawna unikano w nauczaniu gramatyki synchronicznej (opisowej) odniesień historycznojęzykowych. Osobiście uważamy, że takie odwołania przynoszą niezaprzeczalne korzyści...
Marcin Maciołek, Jolanta Tambor
ze Wstępu