Jak w witrażach

Kluczowe w tej książce są trzy pojęcia: tożsamość, religia i biografia. Opowieść o życiu jest świadectwem losów poszczególnej osoby i jednocześnie narracją o wspólnotach, do których przynależy. Daje wyraz nie tylko zmaganiom z określeniem siebie, lecz także wyraża „My”, w którym „Ja” jest zakorzenione. Z doświadczanym, nazywanym, nieodnajdywanym lub traconym sensem życia wiąże się właśnie tożsamość. W książce próbuję odpowiedzieć na pytanie o to, jak się kształtuje tożsamość osobista i zbiorowa, jak jest podtrzymywana i w jaki sposób podlega zmianom, a także – jaka jest rola religii w tych trzech procesach.
O religii na tym pięknym półwyspie można powiedzieć, że – podobnie jak w innych miejscach poradzieckiego świata – przeżywa „renesans”, albo że obserwowana zmiana to zbiorowa konwersja z ateizmu. Czy rzeczywiście? Czym był ateizm w życiu moich rozmówców i jak widzą to teraz? Czym był Związek Radziecki? Jaki był i jaki jest obecnie status prawosławia, islamu i katolicyzmu? Odpowiedzi na te i inne pytania poszukiwałam w biograficznych narracjach, relacje zaś między doświadczeniem poszczególnych osób i grup, tożsamością, jej podtrzymywaniem i zmianą, a także rolą religii, są złożone i niejednoznaczne – jak w witrażach.

Irena Borowik – prof. dr hab. w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie kieruje Pracownią Społecznych Badań nad Religią. Interesuje się socjologią religii: teoriami religii, empirycznymi badaniami religijności w Polsce i na świecie, przemianami w Środkowo-Wschodniej Europie oraz metodologią badań. Autorka wielu publikacji krajowych i zagranicznych, redaktorka kilkudziesięciu prac zbiorowych polsko i angielskojęzycznych, pomysłodawczyni i koordynatorka serii Socjologia Religii. Należy do licznych organizacji naukowych i jest członkinią komitetów redakcyjnych kilku czasopism. Od 1991 roku kieruje Zakładem Wydawniczym NOMOS.